امروزه تقریبا تمامی ارتباطات افراد از طریق شبکههای رایانهای و به خصوص شبکه اینترنت صورت میگیرد. همچنین ارتباط بین دو سازمان مختلف یا ارتباط بین شعب مختلف یک سازمان نیز بر بستر اینترنت یا شبکه ملی اطلاعات انجام میشود.
معمولا این ارتباط با استفاده از پروتکلهای مرسومی همچون HTTP ،FTP ،HTTPS و... انجام میشود. با توجه به اینکه این پروتکلها عمومی هستند و آسیبپذیریهای زیادی تاکنون در آنها شناسایی شده است، برای ارتباطات محرمانه بین دو سازمان یا فرد مناسب نیستند. استفاده از این پروتکلها در بستر ناامنی همچون اینترنت امکان رمزگشایی، شنود یا حتی تغییر در دادههای ارسالی را فراهم میکند.
با توجه به این موضوع، یکی از نیازمندیهای سازمانها، امنسازی این ارتباطات بر بسترهای عمومی از قبیل اینترنت است. پروتکل ارتباطی امن سایبرنو میتواند دادههای محرمانه شما را بر روی یک بستر عمومی و ناامن همانند اینترنت انتقال دهد.
این پروتکل قادر است که ارتباط بین بخشهای مختلف یک سازمان را، که در مناطق مختلف جغرافیایی قرار گرفتهاند، به صورت امن برقرار نماید. به عبارت دیگر، با استفاده از این پروتکل، یک کانال ارتباطی امن بین موجودیتهای بخشهای مختلف برقرار میشود. مدیر شبکه میتواند کاربران را در گروههای مختلف دستهبندی نماید، سپس برای هر گروه از کاربران سیاستهای جداگانه امنیتی و ارتباطی تدوین نماید.
با استفاده از این پروتکل کاربران راه دور و خارج از سازمان میتوانند با شبکه داخلی سازمان، ارتباط امن برقرار کنند. اکثریت سازمانها معمولا کاربرانی دارند که در منزل خود یا در دفاتر راه دور سازمان یا توسط لپتاپ به سازمان مرکزی متصلاند یا اینکه با سرورهای درون دفاتر ارتباطاتی دارند. یکپارچهسازی آدرس شبکه و امنسازی این ارتباطات موضوعی است که این پروتکل، اصولا برای آن طراحی شده است.
پیش از اینکه در رابطه با جزئیات این محصول صحبت کنیم، بد نیست که توضیحاتی در رابطه با پروتکلهای امنیت شبکه ارائه دهیم. با سایبرنو همراه باشید.
هر پروتکل شبکه، مجموعهای از قوانین مشخص است که چگونگی فرمت، ارسال و دریافت دادهها را تعیین میکنند تا دستگاههای متصل به شبکه (از سرورها گرفته تا Routerها و Endpointها) بتوانند صرف نظر از تفاوتهایشان در زیرساختها، طراحیها یا استانداردها، با همدیگر ارتباط داشته باشند.
برای ارسال و دریافت موفقیت آمیز اطلاعات، دستگاههای هر دو طرف یک تبادل اطلاعاتی باید قوانین پروتکلهای شبکه را پذیرفته و از آنها تبعیت کنند. در شبکهسازی، نرمافزارها، سختافزارها یا هر دو باید از پروتکلها، پشتیبانی کنند.
رایانهها و دیگر دستگاهها، بدون این پروتکلها نمیتوانند با هم دیگر ارتباط داشته باشند. در نتیجه، به غیر از شبکههای ساخته شده بر اساس یک معماری خاص، شبکههای کمی میتوانستند بدون این پروتکلها فعالیت داشته باشند و اینترنتی که میشناسیم، وجود نداشت. تمامی کاربران نهایی شبکه برای اتصال به شبکه به پروتکلهای شبکه متکی هستند.
به طور کلی، میتوان پروتکلهای شبکه را به سه دسته اصلی تقسیمبندی کرد:
درون هر کدام از این دستهها، هزاران پروتکل شبکه جای میگیرند که با همدیگر میتوانند کارهای متنوعی مثل احراز هویت، اتوماسیون، فشردهسازی، مدیریت خطا، انتقال فایل، روتینگ، همگامسازی و ... را انجام دهند.
برای استفاده از پروتکلهای شبکه باید آنها را درون سیستم عامل یا نرمافزارهای جانبی، کدنویسی کرد. همچنین، امکان تعبیه کردن پروتکلهای شبکه، درون سختافزارهای کامیپوتری و زیرساختی نیز وجود دارد. اکثر سیستم عامل های جدید، دارای سرویسهای نرمافزاری هستند که میتوان به راحتی پروتکلهای شبکه را به آنها اضافه کرد. اپلیکیشنهای دیگر مثل مرورگرها نیز دارای کتابخانههای نرمافزاری هستند که از پروتکلهای شبکه پشتیبانی میکنند. به علاوه، پروتکل TCP/IP و روتینگ نیز به صورت مستقیم درون سختافزارها تبعیه میشود.
یکی از جنبههای مهم در استفاده از اینترنت، امنیت سایبری و حفاظت اطلاعات است. در صورتی که اتصال اینترنت امن نباشد، نه تنها امکان سرقت اطلاعات انتقالی بر بستر اینترنت وجود دارد، بلکه ممکن است که ویروسها و سایر بدافزارها سیستمهای متصل به اینترنت را آلوده کنند.
به همین دلیل، دستهای از پروتکلهای شبکه به نام پروتکلهای امنیتی توسعه یافتهاند که در اینجا میخواهیم در رابطه با آنها صحبت کنیم.
در حال حاضر، ابزار اصلی حفاظت از اطلاعات انتقالی از طریق شبکه، رمزنگاری است. در رمزنگاری از الگوریتمهایی برای رمزنگاری دادهها استفاده میشود تا کاربران غیرمجاز نتوانند دادهها را بخوانند و اطلاعات را از آنها استخراج کنند.
معمولا، رمزنگاری به صورت مجموعهای از پروتکلها کار میکند که تبادل دادهها را بین دستگاهها و شبکهها، مدیریت میکنند. این پروتکلهای رمزنگاری، با همکاری همدیگر، ایمنی انتقال دادهها را افزایش میدهند.
رایجترین روش انتقال فایل، با استفاده از پروتکل انتقال فایل یا FTP است. مشکل این پروتکل، ارسال فایلها به صورت رمزنگاری نشده است. برای مثال، مدیران وبسایتها، آپدیتهای وبسایت خود را با استفاده از FTP انجام میدهند و هکرها به راحتی میتوانند این اطلاعات را سرقت کنند.
پروتکل جایگزینی برای FTP به نام پروتکل انتقال امن فایل یا SFTP وجود دارد. SFTP، بر اساس پروتکل SSH کار میکند و میتوان فرمانها و دادهها را به صورت رمزنگاری شده در شبکه، انتقال و احتمال سرقت اطلاعات را کاهش دهد.
به غیر از SSH، میتوان از پروتکل SSL/TLS نیز برای انتقال امن فایل استفاده کرد. این پروتکل، همانند SSH، هم کاربر و هم سرور را احراز هویت میکند. مزیت SSL/TLS نسبت به SSH این است که ارتباطات بین سرور و کاربر را نیز رمزنگاری میکند. از SSL/TLS، علاوه بر انتقال امن فایل، برای ارتباط امن از طریق ایمیل نیز استفاده میشود.
از پروتکل SSL همراه با پروتکل HTTP نیز برای رمزنگاری ارتباطات بین مرورگر و وب سرور به شکل HTTPS استفاده میشود. پروتکل ترکیبی HTTPS، ارتباطات را رمزنگاری و وب سرور را احراز هویت میکند. در هنگام انجام تراکنشهای خصوصی مثل تراکنشهای بانکی به صورت اینترنتی، باید بررسی کنید که حتما آدرس وبسایتی که میخواهید اطلاعات بانکی خود را در آن وارد کنید، با HTTPS شروع شود. در غیر این صورت، اتصال شما، به اندازه کافی امن نیست.
شبکههای خصوصی مجازی یا VPNها، ابزارهایی کلیدی برای کسب و کارهای مدرن هستند زیرا ارتباط بین پرسنل دورکار یا واحدهای مجزای یک سازمان با هم دیگر را به صورتی امن، برقرار میکنند. یکی از کاربردهای اصلی پروتکلهای امنیت شبکه در این VPNها است.
از رایجترین پروتکلهای امنیت شبکه که در VPNهای سازمانی مورد استفاده قرار میگیرند، میتوان به PPTP، L2TP، IPsec و SSH اشاره کرد. این پروتکلها، با ایجاد اتصال اینترنتی امن، نیاز به ایجاد شبکههای داخلی با اینترنت گسترده را از بین میبرند و نقش زیادی در کاهش هزینههای سازمان دارند.
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، پروتکل ارتباطی امن سایبرنو، نوعی پروتکل برای تقویت امنیت ارتباطات درون سازمانی بر بستر اینترنت است. این محصول شرکت دانشبنیان سایبرنو، قابلیتهای متعددی دارد که در زیر، بعضی از مهمترین آنها را برای شما توضیح میدهیم.
در رمزنگاری سرتاسری (End-to-End Encryption) یا E2EE، دادهها در دستگاه فرستنده رمزنگاری میشوند و فقط گیرنده مورد نظر میتواند آنها را رمزگشایی کند. امکان خواندن دادههای ارسالی در مسیر، توسط هیچ کس، حتی تأمین کننده اینترنت، تأمین کننده سرویس اپلیکیشن یا هکرها، وجود ندارد.
کانال پوششی (covert channel) نوعی کانال ارتباطی است که میتواند با نقض سیاستهای امنیتی سیستم، اطلاعات را انتقال دهد. از هر منبع مشترکی میتوان به عنوان کانال پوششی استفاده کرد. این کانالها به دو نوع کانالهای انبارشی (storage) و کانالهای مبتنی بر زمان (timing) تقسیمبندی میشوند.
در الگوریتم انبارشی، یک فرایند، اطلاعات را روی یک منبع مشترک مینویسد و فرایند دیگری، اطلاعات را از روی آن منبع مشترک میخواند.
در الگوریتم مبتنی بر زمان، از تکنیکهایی برای انتقال اطلاعات بر اساس زمانبندی رویدادها استفاده میشود. در واقع، در کانال پوششی مبتنی بر زمان، سیستم فرستنده اطلاعات میتواند با تنظیم استفاده خودش از منبع مشترک، روی زمان پاسخ سیستم اثر بگذارد و سیستم گیرنده اطلاعات، این تأثیر را مشاهده کرده و سیگنال را دریافت میکند.
تبادل کلید Diffie-Hellman یکی از مهمترین پیشرفتها در رمزنگاری کلید عمومی است و در انواع مختلفی از پروتکلهای امنیت شبکه به کار گرفته میشود.
این الگوریتم به دو کاربری که تاکنون با همدیگر ارتباطی نداشتهاند، کمک میکند تا کلیدی برای امن سازی ارتباطات خود بر بستر وب، بسازند.
این الگوریتم اولین الگوریتمی بود که به طور گستردهای برای توسعه و تبادل امن کلیدها در یک کانال غیر امن مورد استفاده قرار گرفت.
الگوریتم Diffie-Hellman در پروتکلهای امنیتی مثل TLS ،IPsec ،SSH ،PGP و... به کار میرود. در این پروتکلها از این الگوریتم برای امنسازی اتصال به یک وبسایت، دسترسی از راه دور به یک رایانه یا حتی ارسال ایمیلهای رمزنگاری شده استفاده میشود.
لایه کاربرد یک لایه انتزاعی است که پروتکلهای ارتباطی مشترک و روشهای واسط مورد استفاده هاستها در شبکههای ارتباطی را تعیین میکند. در واقع، لایه کاربرد لایهای است که کاربران از طریق آن با سرور، تعامل دارند. تعداد زیادی پروتکل لایه کاربرد وجود دارد.
پروتکل ارتباطی امن سایبرنو، امکان تونل کردن تمامی پروتکلهای لایه کاربرد را که مبتنی بر پروتکلهای TCP و UDP هستند، فرآهم میآورد.
پروتکل TCP یا پروتکل کنترل انتقال، نوعی پروتکل ارتباطی است که تبادل پیامها بین کامپیوترها و دستگاههای مختلف در یک شبکه را ممکن میسازد. این پروتکل، رایجترین پروتکل مورد استفاده در شبکهها است که از IP استفاده میکند.
پروتکل UDP یا پروتکل دیتاگرام نیز یکی از پروتکلهای لایه انتقال است که بر خلاف TCP، یک پروتکل بدون اتصال (Connectionless) است و بنابراین، پیش از انتقال دادهها، نیازی به برقراری ارتباط ندارد.
سرعت انتقال دادهها با پروتکل UDP بیشتر از پروتکل TCP است ولی TCP از امنیت بالاتری برخوردار است. بنابراین، در سرویسهایی مثل نشستهای ویدئویی آنلاین اینترنتی از UDP استفاده میشود.