VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند؟

VPNها ابزارهای بسیار مفیدی برای ارتباط امن بر بستر اینترنت یا دور زدن تحریم‌های جغرافیایی هستند. در حالی که بسیاری از وبسایت‌ها و سرویس‌های آنلاین خارجی برای کاربران دارای آی پی ایران مسدود هستند، با استفاده از VPN می‌توان به راحتی بسیاری از این تحریم‌ها را دور زد. از سوی دیگر، VPNها با رمزنگاری اطلاعات، جلوی شنود با حملاتی مثل Man-In-The-Middle را می‌گیرند. اما VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند؟ آیا استفاده از وی پی ان امن است؟ آیا اپلیکیشن‌های VPN رایگان که در پلی استور گوگل موجود هستند از امنیت کافی برخوردارند؟ در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ می‌دهیم. در ادامه با ما همراه باشید.

عناوینی که در ادامه می‌خوانید :

• چرا باید از وی پی ان استفاده کنیم؟
• VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند؟
• کدام VPN ها امن هستند؟
• سوالات پر تکرار

چرا باید از وی پی ان استفاده کنیم؟

هر گونه اتصال به اینترنت می‌تواند داده‌های حساس روی گوشی یا کامپیوتر شما را در معرض خطر قرار دهد. هکرها از شیوه‌هایی مثل Man-In-The-Middle برای شنود اطلاعات بر بستر اینترنت استفاده می‌کنند. همچنین، سرویس‌دهنده اینترنت شما بر کل ترافیک ارسال و دریافتی شما نظارت دارد و در صورتی که از ترافیک رمزنگاری نشده استفاده کنید، امکان شنود اطلاعات برای سرویس‌دهنده اینترنت میسر است.

با اینکه تقریبا تمامی وبسایت‌های معتبر امروزی از پروتکل‌های رمزنگاری برای ارتباط با کاربران استفاده می‌کنند و امکان شنود اطلاعات را تقریبا به صفر می‌رسانند اما کارشناسان امنیت سایبری توصیه می‌کنند که هرگز بدون VPN به اینترنت متصل نشوید. در واقع، VPNها با رمزنگاری ترافیک شما، شنود اطلاعات را غیر ممکن می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر در رابطه با نحوه کار VPNها و ضرورت آن‌ها برای ارتباطات امن بر بستر اینترنت، مقاله «VPN برای امنیت انتقال اطلاعات» را بخوانید.

البته، امنیت اطلاعات تنها کاربرد VPNها نیست. این ابزارهای کاربردی با مخفی کردن IP کاربر به او این امکان را می‌دهند تا بدون افشای موقعیت جغرافیایی، به شبکه وصل شود و محدودیت‌های جغرافیایی را دور بزند. این موضوع به ویژه برای کاربران ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار است. در چند دههه گذشته به دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی، محدودیت‌های اینترنتی علیه جغرافیای ایران و کاربران دارای IP داخل کشور برای دسترسی به وبسایت‌های خارجی و سرویس‌های آنلاین، روز به روز در حال افزایش است. در چنین شرایطی، کاربران ایرانی می‌توانند با استفاده از VPNها به راحتی بسیاری از تحریم‌ها را دور بزنند.

متأسفانه به دلیل محدودیت‌هایی که برای عرضه قانونی VPN در کشور ما وجود دارد، بسیاری از کاربران به وی پی ان‌های رایگان که در پلی استور گوگل، گیت هاب و دیگر منابع یافت می‌شوند، روی آورده‌اند. سوال اینجا است که VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند و آیا امن هستند؟

VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند؟

بدون شک وی پی ان‌ها برای خدمات‌دهی به کاربران باید به بعضی از اطلاعات کاربر دسترسی داشته باشند اما آیا امکان سوء استفاده از این اطلاعات وجود دارد و اساسا سوال این است که VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند؟

• آدرس IP: همه VPNها برای هدایت ترافیک کاربر به کانال رمزنگاری، باید به IP کاربر دسترسی داشته باشند. در واقع، تأمین‌کننده VPN می‌تواند بفهمد که شما از کدام نقطه جهان به شبکه متصل هستید.
• پرچسب زمانی یا تایم استمپ (timestamp) اتصال به شبکه: تأمین‌کننده سرویس VPN می‌تواند زمان‌های وصل شدن شما به VPN و زمان‌های قطع شدن شما از VPN را مشخص کند.
• پهنای باند مورد استفاده: بسیاری از تأمین‌کنندگان VPN، میزان پهنای باند مصرفی کاربران را با هدف مدیرت بار شبکه یا با هدف دسترسی عادلانه همه کاربران به سرویس VPN، تحت نظر دارند.
• درخواست‌های DNS: اگر از سرورهای DNS تأمین‌کننده وی پی ان استفاده کنید، تأمین‌کننده می‌تواند وبسایت‌هایی را که بازدید می‌کنید، مشخص کند؛ هر چند که صفحات یا محتواهایی که بازدیدکرده‌اید، حتی برای تأمین‌کننده VPN نیز مبهم باقی می‌مانند.
• لاگ‌های ترافیک: با اینکه بسیاری از تأمین‌کنندگان معتبر VPN ادعا می‌کنند که لاگ‌های ترافیک کاربران را ذخیره نمی‌کنند، تأمین‌کنندگان دارای اعتبار پایین‌تر این امکان را دارند که لاگ‌های وبسایت‌هایی که شما از آن‌ها بازدید کرده‌اید، فایل‌های که دانلود کرده‌اید و سرویس‌هایی که از آن‌ها استفاده کرده‌اید را ذخیره کنند.
• اطلاعات پرداخت: در صورتی که از وی پی ان پولی استفاده کنید، سرویس‌دهنده اینترنت می‌تواند به بعضی از اطلاعات پرداخت شما دسترسی داشته باشد.
• اطلاعات حساب کاربری: طبیعی است که اگر اطلاعاتی مثل ایمیل یا شماره تلفن را در هنگام ساخت حساب کاربری در اختیار سرویس‌دهنده VPN قرار دهید، سرویس‌دهنده بدون هیچ مشکلی به این اطلاعات دسترسی خواهد داشت!
• اطلاعات ورود شما به وبسایت‌های مختلف: در صورتی که در هنگام استفاده از VPN وارد حساب کاربری خود در یک وبسایت یا اپلیکیشن شوید، تأمین‌کننده VPN این امکان را دارد که اطلاعات بسیار حساس شما مثل نام کاربری و گذرواژه را به سرقت ببرد. این در صورتی است که VPN از اتصال ناامن استفاده کند و فقط در مورد VPNهای بدافزاری امکان‌پذیر است.
• اطلاعات بانکی: هرگز در هنگام تراکنش‌های بانکی، از وی پی ان‌های غیر مطمئن استفاده نکنید! وی پی ان‌های بدافزاری می‌توانند حتی اطلاعات بانکی شما را نیز به سرقت ببرند.

در کل می‌توان گفت که اگر تأمین‌کننده VPN اراده کند، می‌تواند به کل ترافیک کاربر دسترسی داشته باشد و هر نوع اطلاعاتی را گردآوردی کند. اما راهکار چیست و چطور می‌توانیم هم از وی پی ان استفاده کنیم و هم از خطرات استفاده از آن در امان بمانیم؟

کدام VPN ها امن هستند؟

تا اینجا گفتیم که چرا باید از VPN استفاده کنیم و VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند. در اینجا برای شما توضیح می‌دهیم که چطور می‌توانید VPNهای امن را از VPNهای نا امن شناسایی کنید.

۱- به هیچ وجه VPNها را از منابع ناامن دریافت نکنید

کاربران هرگز نباید نه تنها اپلیکیشن‌های VPN، بلکه هیچ اپلیکیشن دیگری را از منابعی به غیر از پلی استور گوگل، گیت هاب و دیگر منابع بسیار مطمئن دریافت کنند. در واقع، تنها منبع مطمئن برای دریافت اپلیکیشن‌های اندرویدی، پلی استور گوگل است که فیلتر شدن آن امنیت میلیون‌ها کاربر ایرانی را در معرض خطر قرار داده است. با این حال، دقت داشته باشید که حتی سپر امنیتی گوگل نیز نمی‌تواند بدافزارها را با نرخ ۱۰۰ درصد شناسایی کند و بعضا، وی پی ان‌های ناامن در پلی استور نیز یافت می‌شوند.

۲- به اعتبار تأمین‌کننده VPN و نظرات کاربران توجه داشته باشید

پیش از نصب هر نوع VPN روی گوشی یا کامپیوتر خود باید نسبت به اعتبار تأمین‌کننده مطمئن باشید. شما می‌توانید با خیال راحت از VPNهایی که شرکت‌های بزرگ امنیتی و توسعه‌دهندگان معتبر نرم‌افزارها آن‌ها را منتشر می‌کنند، استفاده کنید. شما می‌توانید با تحقیق کردن در رابطه با تأمین‌کننده و مطالعه نظرات کاربران در منابع دانلود VPN یا انجمن‌های آنلاین، اعتبار VPN را مورد بررسی قرار دهید.

۳- به وی پی ان‌های رایگان اعتمادی نداشته باشید

تعداد زیادی VPN رایگان در پلی استور و دیگر منابع امن و ناامن وجود دارند. پیش از نصب و استفاده از VPNهای رایگان باید از خود بپرسید که چرا این VPNها رایگان هستند؟ گاهی اوقات، سازمان‌های حقوق بشری و گروه‌های سیاسی معتبر به دلایل حقوق بشری و سیاسی و برای تأمین دسترسی آزاد به اطلاعات و مبارزه با سیاست‌های بعضی از حکومت‌های محدودکننده گردش آزاد اطلاعات بر بستر اینترنت، سرویس‌های VPN بسیار قابل اعتمادی ارائه می‌دهند. همچنین، بسیاری از وی پی ان‌های رایگان از محل تبلیغات کسب درآمد می‌کند. شما باید به وی پی ان‌های رایگانی شک کنید که نه تبلیغاتی دارند، نه از طرف اسپانسپر معتبری پشتیبانی می‌شوند.

۴- به وی پی ان‌های پولی در ایران اعتمادی نکنید

از آن‌جایی که توزیع VPN در ایران به صورت غیر قانونی انجام می‌شود و نظارتی روی آن وجود ندارد، وی پی ان‌های پولی در ایران چندان قابل اعتماد نیستند و شاید وی پی ان‌های رایگانی که از منابع معتبر مثل پلی استور دانلود می‌کنید، قابل اعتمادتر از وی پی ان‌های پولی داخلی باشند.

۵- از آزمایشگاه امنیت تلفن همراه سایبرنو استفاده کنید

برای بررسی امنیت اپلیکیشن‌های VPN می‌توانید فایل APK آن‌ها را در آزمایشگاه امنیت تلفن همراه سایبرنو آپلود و نتیجه تحلیل امنیتی آن‌ها را دریافت کنید.  همچنین، برای آشنایی بیشتر با امنیت گوشی می‌توانید مقاله «امنیت گوشی؛ راهنمای جامع برای خرید، راه‌اندازی و استفاده امن از گوشی‌های موبایل» را مطالعه کنید.

سوالات پر تکرار

۱- چرا استفاده از وی پی ان ضروری است؟

استفاده از VPN برای ارتباط امن بر بستر اینترنت و دور زدن تحریم‌های جغرافیایی اهمیت دارد.

۲- آیا همه VPNهای رایگان ناامن هستند؟

خیر. در صورتی که از VPN رایگان استفاده می‌کنید، از اعتبار تأمین‌کننده مطمئن شوید.

۳- VPN ها به چه اطلاعاتی دسترسی دارند؟

VPNها می‌توانند به تمام ترافیک کاربر که با VPN تونل می‌شود، دسترسی داشته باشند اما نیازی نیست که نگران استفاده از VPNهای وابسته به سازمان‌های معتبر و شناخته‌شده باشید، بلکه بهتر است از VPNهای ناشناس استفاده نکنید و VPNهای خود را تنها از منابع معتبر دریافت کنید.