امنیت سرور چیست و چرا امن‌سازی سرور اهمیت دارد؟

منظور از امنیت سرور (server security) چیست و چرا باید سرورهای سازمان خود را امن‌سازی کنیم؟ برای آشنایی با موضوع حساس امنیت سرور و چگونگی امن‌سازی سرورهای سازمان خود این مقاله را بخوانید.

سرورهای هر سازمانی را می‌توان مغز آن سازمان دانست که حاوی تمامی داده‌ها و اطلاعات حساس سازمان و حتی کارکنان هستند. بنابراین، ضرورت دارد که نسبت امنیت سرورهای سازمان خود بیشترین حساسیت را داشته باشیم و بودجه کافی برای امن‌سازی سرورها اختصاص دهیم. در این مقاله برای شما مخاطبان گرامی مجله سایبرنو توضیح می‌دهیم که منظور از امنیت سرور چیست و چطور می‌توانید سرورهای سازمان خود را امن‌سازی کنید. اگر به امنیت سایبری سازمان خود اهمیت می‌دهید، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

در این مقاله می‌خوانید:

امنیت سرور چیست و چرا اهمیت دارد؟

رایج‌ترین آسیب‌پذیری‌ها و مشکلات امنیتی در سرورها کدامند؟

برای حفاظت از سرور خود چکار کنیم؟

امنیت سرور چیست و چرا اهمیت دارد؟

به تمامی فرایندها و ابزارهای مورد استفاده برای محافظت از داده‌های حساس، منابع و دارایی‌های سازمان‌ها که روی سرورها نگهداری می‌شوند، امنیت سرور گفته می‌شود. سرورها یکی از اهداف اصلی مجرمین سایبری و هکرها هستند زیرا اطلاعات حساسی در آن‌ها نگهداری می‌شود. مهاجمین همواره به دنبال اکسپلویت کردن آسیب‌پذیری‌ها در سرورها هستند تا به این اطلاعات حساس و ارزشمند، دسترسی پیدا کنند و حتی کنترل شبکه کامپیوتری سازمان را نیز در اختیار بگیرند.

در اکثر زیرساخت‌های IT، سرورها هسته اصلی کل شبکه محسوب می‌شوند. سرور چیزی است که به کاربران امکان دسترسی از راه دور به منابع، قابلیت‌ها و اطلاعات یکسانی را می‌دهد. وقتی که حمله موفقی به سرور انجام می‌شود و هکر می‌توان به سرور نفوذ کند، به احتمال زیاد، کل شبکه سازمان تحت نفوذ هکر قرار می‌گیرد و آلوده می‌شود. بنابراین، پر واضح است که امنیت سرور اهمیت بسیار بالایی دارد. با این حال، حتی اشتباه، نقص یا آسیب‌پذیری بسیار کوچکی مثل گذرواژه‌ای ضعیف، بروز نبودن نرم‌افزاری یا دیگر خطاهای جزئی انسانی می‌تواند فرش قرمزی برای نفوذ هکرها به سرورهای سازمان شما پهن کند و منجر به خسارت‌های جبران‌ناپذیری شود.

به دلایلی که در بالا گفته شد، باید با دفاعی چند لایه از سرورهای خود محافظت کنید. این لایه‌ها می‌توانند شامل شناسایی آسیب‌پذیری‌های بالقوه در شبکه سازمان، امن‌سازی سیستم عامل سرور، حفاظت از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های نصب شده روی سرور، امن‌سازی داده‌های حساس روی سرور و... باشند. 

رایج‌ترین آسیب‌پذیری‌ها و مشکلات امنیتی در سرورها کدامند؟

تا اینجا برای شما توضیح دادیم که امنیت سرور چیست و چرا اهمیت دارد. در این بخش می‌خواهیم شما را با رایج‌ترین آسیب‌پذیری‌ها و نقاط ضعف امنیتی در سرورها آشنا کنیم تا بتوانید با برطرف کردن آن‌ها در سرورهای سازمان خود مانع از نفوذ هکرها، سرقت اطلاعات حساس و خسارت‌های متعاقب شوید.

۱- گذرواژه‌های ضعیف

هکرها برای پیدا کردن گذرواژه‌ها مي‌توانند از ربات‌ها به منظور اجرای «حملات پر کردن اعتبارنامه‌های دیجیتال» (credential stuffing attacks) استفاده کنند. اگر مهاجمان بتوانند گذرواژه‌ها و نام‌های کاربران ادمین‌های سرور را پیدا کنند، به راحتی به سرور نفوذ خواهند کرد و آن را به طور کامل در اختیار خواهند گرفت. همچنین، مهاجمان می‌توانند گذرواژه‌ها و نام‌های کاربری ادمین‌ها را در دارک وب (dark web) به فروش برسانند.

بنابراین، ضرورت دارد که از قوی‌ترین گذرواژه‌ها که ترکیبی از حروف، اعداد و کاراکترهای ویژه با طول بیش از ‍۱۰ کاراکتر هستند، به عنوان گذرواژه استفاده کنید. همچنین، با استفاده از سرویس‌های مدیریت گذرواژه می‌توانید گذرواژه‌های خود را در جای امنی نگه دارید تا آن‌ها را فراموش نکنید.

۲- مدیریت پچ

مدیریت پچ، زیرمجموعه‌ای از مدیریت سیستم در فناوری اطلاعات و شامل شناسایی، به دست آوردن، تست کردن و نصب کردن پچ‌ها یا تغییرات کد است که توسعه‌دهندگان، آن‌ها را با هدف برطرف کردن باگ‌ها، آسیب‌پذیری‌ها یا اضافه کردن قابلیت‌های جدید به نرم‌افزارها منتشر می‌کنند.
مدیریت پچ نیازمند آگاهی از انتشار پچ‌های جدید، تصمیم‌گیری در مورد انتخاب پچ‌های مورد نیاز، تست کردن پچ‌ها، نصب کردن صحیح آن‌ها و مستندسازی فرایند پچ کردن است. همانطور که می‌بینید، پچ کردن نرم‌افزارها و دستگاه‌ها کاری زمان‌بر است و در نتیجه بسیاری از ادمین‌های سرورها، این کار مهم را به طور اصولی انجام نمي‌دهند. پچ نکردن به موقع نرم‌افزارهای روی سرورها، نصب کردن پچ‌های معیوب و نصب کردن نادرست پچ‌ها می‌تواند راه نفوذ هکرها به سرورهای سازمان شما را باز کند. بنابراین، ضرورت دارد که مدیران سازمان‌ها نسبت به اجرای کامل و اصولی فرایند مدیریت پچ توسط ادمین‌های سرورهای سازمان خود، سخت‌گیری‌های لازم را داشته باشند.

۳- بروزرسانی نکردن یا بروزرسانی معیوب نرم‌افزارها و سیستم عامل سرور

یکی دیگر از مواردی که اهمیت بسیار بالایی در امنیت سرور دارد، بروزرسانی به موقع و درست نرم‌افزارها و سیستم‌های عامل نصب شده روی سرور است. به یاد داشته باشید که هیچ نرم‌افزار یا سیستم عاملی به طور ۱۰۰ درصد امن و کامل نیست و هکرها پس از مدتی می‌توانند حفرات امنیتی آن را پیدا کنند. بنابراین، توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها و سیستم‌های عامل به طور پیوسته آپدیت‌هایی برای رفع کردن این حفرات امنیتی یا اضافه کردن بهبودهای عملکردی و قابلیت‌های جدید به محصولات نرم‌افزاری خود منتشر می‌کنند.

ضرورت دارد که بلافاصله پس از انتشار هر پچ یا آپدیت، ادمین سرور آن را روی نرم‌افزارها یا سیستم‌های عامل نصب کند زیرا زمانی که توسعه‌دهندگان پچ‌ها یا آپدیت‌ها را منتشر می‌کنند، حفرات امنیتی مسدود شده در آپدیت یا پچ جدید نیز اشاره می‌کنند و در واقع، راه را به هکرها برای هک کردن نرم‌افزارها یا سیستم عامل‌هایی که بروزرسانی یا پچ نشده‌اند، نشان می‌دهند.

۴- پورت‌های شبکه دارای تنظیمات نادرست

 تنظیمات نادرست سرور، به ویژه تنظیمات نادرست پورت‌های شبکه می‌تواند راه را برای نفوذ هکرها به سرورهای سازمان شما باز کند. بنابراین، ضرورت دارد که از متخصصان امن‌سازی برای اعمال امن‌ترین تنظیمات سرور و تنظیمات پورت‌های شبکه کمک بگیرید. 

۵- حساب‌های کاربری بدون استفاده

حساب‌های کاربری قدیمی و فراموش شده، یکی از روش‌های نفوذ هکرها به سرورها و تهدید بزرگی برای امنیت سرور هستند. هکرها با اجرای حملات پر کردن اعتبارنامه برای مدت طولانی، نهایتا می‌توانند گذرواژه‌های این حساب‌های کاربری را که به دلیل استفاده نشدن، بروزرسانی نمی‌شوند، پیدا و به سرورهای سازمان شما نفوذ کنند. بنابراین، ادمین‌های سرور باید به محض پایان استفاده از یک حساب کاربری، آن را حذف کنند.

۶- امنیت فیزیکی ضعیف

تمامی تهدیداتی که امنیت شبکه سازمان شما را تهدید می‌کنند، تهدیدات دیجیتالی نیست. گاهی اوقات، مجرمین سایبری و مهاجمان به نفوذ فیزیکی به درون سازمان شما و دسترسی فیزیکی به شبکه‌های داخلی و سرورهای سازمان می‌توانند حملات خود را اجرایی کنند.

برای مثال، یک هکر با نفوذ کردن به اتاق سرور می‌تواند با استفاده از پورت‌های باز، بدافزاری را به سرور منتقل کند که امکان کنترل از راه دور سرور را به او بدهد.  بنابراین، داشتن رویکرد یکپارچه حفاظت فیزیکی و امنیت سایبری در سازمان شما از اهمیت بالایی برخوردار است. 

برای حفاظت از سرور خود چه کار کنیم؟

حالا که مي‌دانید رایج‌ترین تهدیدات برای امنیت سرور سازمان شما چیست، وقت آن است که به شما بگوییم برای حفاظت از سرور چه کارهایی می‌توانید انجام دهید. دقت داشته باشید که امن‌سازی سرور کاری کاملا تخصصی است اما با رعایت موارد زیر، می‌توانید امنیت سرور خود را تا حد زیادی بالا ببرید ولی در اولین فرصت حتما برای امن‌سازی سرورهای سازمان خود باید به متخصصان امن‌سازی سرور مراجعه کنید.

۱- از نصب کردن نرم‌افزارهای غیرضروری روی سرور خودداری و نرم‌افزارهایی را که دیگر برای شما کاربردی ندارند، حذف کنید. همچنین، نرم‌افزارهای کاربردی و سیستم عامل باید به طور پیوسته بروزرسانی و پچ شوند.
۲- تنظیمات سرور را به درستی انجام دهید و اگر متخصصان لازم برای امن‌سازی سرور خود را ندارید، از یک شرکت امنیت سایبری برای این کار کمک بگیرید تا تنظیمات سرور شما را به درستی انجام دهند. 
۳- از گذرواژه‌های قوی برای دسترسی به سرور استفاده کنید. این گذرواژه‌ها باید به صورت منظم، عوض شوند.
۴- بر اساس داده‌هایی که روی سرور قرار دارند، از پروتکل‌های SSL یا TLS برای رمزنگاری داده‌ها و احراز هویت کاربران استفاده کنید.
۵- به هشدارهای امنیتی سرور توجه داشته باشید و اطلاعیه‌های امنیتی سازنده سرور خود را دنبال کنید.
۶- لاگ‌های امنیتی را برای بررسی‌های متعاقب یا بازیابی اطلاعات پس از حملات احتمالی، ثبت و ضبط کنید. برای این کار می‌توانید از یک سامانه SIEM کمک بگیرید. با استفاده از سامانه‌های SIEM مثل ELK Stack یا Wazuh می‌توانید به لاگ‌های سرور و دیگر اجزای شبکه سازمان خود نظارت کامل داشته باشید و فعالیت‌های مشکوک را به موقع شناسایی کنید. 
۷- تمامی تغییراتی را که روی سرور انجام می‌دهید، مستندسازی کنید و پشتیبان‌گیری از سرور را به طور منظم انجام دهید.

جمع‌بندی

با توجه به اینکه تمامی داده‌های سازمان شما شامل اطلاعات بسیار حساس، در سرورهای سازمان شما ذخیره می‌شوند، ضرورت دارد که توجه ویژه‌ای به موضوع حساس امنیت سرور داشته باشید. با رعایت بعضی از اصول امنیتی مثل استفاده ادمین‌ها از گذرواژه‌های قوی، مدیریت پچ، بروزرسانی به موقع نرم‌افزارها و سیستم عامل، حفاظت فیزیکی از سرور و ... می‌توانید از امنیت سرور را تا حد زیادی ارتقاء دهید اما هکرها همواره راه‌های خلاقانه‌ای برای نفوذ به سازمان شما پیدا می‌کنند. بنابراین، باید امن‌سازی سرور را به متخصصان امن‌سازی در سازمان خود یا در شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات امنیت سایبری مثل سایبرنو بسپارید.